Capampangan

Ding bayung kayanakan at ding modernung memalen Kapampangan e ra ne masyadung sikasu ing Amanung Sisuan bilang lenguahing pamakipag-salita at pamakipag-talastasan karing karelang kayaduangan kapamalakan at mensahe. Pauli na siguru ning pamag-asensu ning yatu at pamanyulung ning kabiyasnan, ding memalen iyakma ra ing gawi at panasta king antas ning karelang ayabut a pegaralan at kabilian king bie, ban tamasan ang karampatang respetu at kalang-alang ning sociedad, komunidad at parang-tau.

Keng metung a anak-Kapampangang miparatun karing siyudad, antimo ning Menila, ban magaral, o manintunan, karaniwan nang piadian ing keyang (e mekad siseryan a) maralas pamag-Tagalug. Kareta namang mekapagyaring karera o mekapagdatun karing bansang Ingles ing salita, antimo ning Amerika, iti naman ing pagmaragul dang panyalita at panyulat, maski na pin pala-palipit mu neng maralas. At ninu pin naman ing makaparsala karela nung kapamilatan na niti milyari lang tatalangan da at atdanan papuri ring magmulala king karelang kapirustan. Nung ninu pa naman ding mengabiyasang dapat sanang mamingua at lalung munie paulaga king Amanung karelang kegisingan, ila na pin man ding mas pagnasan pang manyabi karing dilang ditak-ditak lalasun at gugupu king karelang minanang salita.

Kasalukuyan, ing pangkaraniwan a memalen Kapampangan ala yang pimale keng maselang pangabili ning keyang kebaitan at sisuan a Amanu at keng mamiligru nang pangakalinguan karing labi ring keyang sariling sapni. Idulug ya man o ipaganaka karela ing babalang disgu, keraklan nang pakibat ing payalang-balang pansin nune man ing tulirang e pamanwala king delikadu nang kabilian. Lalu pang pabayat king matinding amun ila ring keyang mamuntukan at talapangalakal a simbulu ning poder at kakayanan dapot magpaimburis at magbalag mung pago, keng lagyu marail ning mas masaganang pamangabyayan at mabilis a panyulung.

Basta’t e mepatna ing anti kaniting mimiral a kalakaran keng pangasupil ning Kapampangan karing salitang Tagalog at Ingles, tatayan lang aslu-menus magisan ding biasa pang magsalita kaniti kilub ning limampulu anggang dinalan a banua, nung nu ring ngening generasyun a mag-Kapampangan pa memaglako na la keti yatu, uling ding sablang bayung suli era ne daramdaman at aintindiyan ing katutubung salita.

Mapalad ya pa ing amanung Ilokanu at ding keyang manungkulan-balen ampon pilan a mengabiasang memalen gewa reng pagmasabalan ipamingua ing akabaitan dang salita at ngeni yang maging primera dang lenguaheng panuru karing magaral a mababang gradu, antimurin amanu dang pang-karatula at pamaskil keng pamangalakal.

Inya agkatan ta la ding pamuntuk-balen, mangangalakal at talapagsalita karing okasyun at pusyunan, gamitan ing karelang poder karing talatuki dang memalen, ban balikdan taya sana at pasibayung panyalita ing amanu. Kanita, mekad akua na pang mapaintun at e malaus mabating ing kekatamung mawawalang singsing a timpukan.

This entry was posted in Anac Ning Arenas. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *