ING MANUK NANG TIBU

neng Dalagang Baryu

Ketang kekeng baryu nung kekang pangutang
Ing lagyu nang Tibu, kakilala re ngan
Tibung sabungeru karelang ausan,
Uling neng Dominggo ena sasalanan
Kayang pamamunta, kilub ning sabungan.

Ing pupul nang pale apapagisana,
Manuk nang lalaban nung marimalas la,
Nung misan mamyus ne ing kayang asawa,
Emu bukud detang pera nang darala
Ding kayang pasambut makapandam ya pa.

King siping ming baryu kayang abalitan
Ting metung a manuk misna ne kayapan,
Pitalan neng Tibu pekisabing salwan,
Presyung pitung libu ena ne tewaran
Agyang mendam yamu agad neng beyaran.

Malutu ya bulbul ing seli nang manuk
Maputi ya bitis, lemon ya pa puluk,
Matuling ya taid, malati ya buntuk,
Solo sintas ya pat denas kosta tuktuk,
Ngara, magbastun ya atsaka magkurus.

Nung bugnus neng Tibu tutu kang mayama
Uling kalas tau itang sulapo na
Kagpa na keng gabun uling mabilis ya,
Ela miarap man ding kabugnusan na,
Magdilu lang pupug nung makatalan ya.

Mingatba nang sakung parehung balbalan
Tin yapang pangingit ketang kalingkingan,
Buntut pugu ya pa karelang sasabyan
Ala yang kasambut king mumunang laban
Ing manuk nang Tibu karing kayang sinyal.

Apisan neng Tibu pakasesen mayap
Ing kayang papakan karne, gule, gatas,
Saka tomato juice ampo pang mansanas,
Bibitamina ne, injection, tabletas,
Inya itang manuk lalu yang megilas.

Ing mesabing manuk kaibat ning pabulan
Melutu ya lupa anti yamong talang
Pati kayang buldit malutu mu naman,
Inya nganang Tibu malyari neng laban
Ketang pintakasi karin king Mabuhay.

Itang pinatakasi inyang malapit na,
Ding kayang puhunan kaya nalang sidya
Ing kayang depatan uling alang pera,
Sinla neng treinta mil itang asikan na
Karing mamye five six kayang kakilala.

Mimisip ya I Tibu kulang la pa kanu,
Detang kayang pustang atlung pulung libu
Menandam yang pera ketang Pulkeru,
Beinti singko mil mu, nganang mangamanu
Ila ing makibat detang damulag ku.

Makatiman ya y Tibu kabang pauli ya
Limang pulut limang libu ing kakung ipusta,
King kanakung manuk, uli ning mayap ya
Dit man la kung karug nganing bubulung na,
Karing sinyalis na pilming sumambut ya.

Dominggong bat meugtu tara ne daralan
Ing manuk nang Tibu karin king Mabuhay
Agad nang linukluk , kanitang ulukan,
Pibikas bikas ne karing kayang disan
Malatuba bulbul ing kayang lebanan.

Uling ketang super karin la migpila,
E binang melambat pepatari nala
Pangaras da babo kingwa ro parada,
Ing manuk nang Tibu uling mapusta ya
King lugal ning meron yang karin da dela.

Ngana ning Llamador king kilub ning rueda
Bikas la ring manuk king banang milarga,
Kalaban nang Tibu uling matsura ya,
Alang bisang magu karing tutuldwan da
Inya pin melambat bayu ra alarga

Inyang kalarga na tano mituktukan
Detang llamadista memaglugru langan,
Sampu siam, nueve, dies, saka walu anam
Ting onse, logru tres, alang sampu anam,
Uling iwasan dang mipuera ing laban.

Inyang mapali no ketang pangatuktuk
Kinwa na neng Tibu uling ya ing mugnus,
Apis-apisan net semasan a bagyus
Kaibat detang baina karela nong begut,
Ding karelang tari saka pepakuskus.

Iniang kabili ra sinulapo matas
Babo la mipingki taring mangatalas,
Kalaban nang Tibu king gabun mibagsak
Pakli ya pitaryan at metung a pakpak
Kabang itang kaya eya man mesugat.

King tula nang Tibu linuksu yang matas
Ala nang kasambut nanga pang papakpak,
Kabang ing manuk na taya tikas-tikas
Saka tinulauk ampom memayagpag,
Itang sintesyador kereo nong agad.

Iniang miarap la detang adwang manuk
Alang mitauli agnan lang tinuktuk,
Kaya lang binili balang mipamarug,
Ing manuk nang Tibu anting migparatut
Ing kayang kalaban dinilu neng pupug.

Kabang itang manuk lang tuknang babarug
Tibu pane ing pakpak saka ya dudurut,
Mekad memaglagpas ing dakal a barug
Inia epa mete kalaban nang manuk,
Dapot king tauli apaku ne gulut.

Itang sintensyador ing kayang depatan
Ing mipakung tari kaya yang begutan,
Saka no kereo, tinuktuk lang agnan
Nia binili nala king baling milaban
Ing manuk nang Tibu memarug ne naman.

Ing manuk nang Tibu king barug nang dakal
Obat disgrasya tiran ne ing kayang batal,
Inya migsirku yang king gabun gagalgal,
Itang sintensyador dimput nong pirapal
Saka no kereo balang mituktukan.

Ing manuk nang Tibu uling gagalgal ya
Ene mekatuktuk ketang kalaban na,
Kabang itang metung giang mamamate ya
Tinuktuk yang adwa, iniang sumambut ya
Memagluksu langan detang makapusta.

Mebigla ya y Tibu e maybug mikimut,
Magdilu yang pawas linukluk king suluk,
E maybug mamayad ketang pangasambut,
Dapot masakit man king bulsa no begut
Singkuentay singku mil a dela ning manuk.
ING MANUK NANG TIBU II
INIANG MULI NE Y TIBU
Ing manuk nang Tibu misan dimdam taya
Keting DZYA king balik kultura,
Bistat gagapang ne itang kalaban na,
Uling alang suerti inia mesambut ya
Kaya yang tibtaban sariling batal na.

Minuli ne I Tibu misna ne kalungkut
Memalag ya pago, e maybug mikimut
King pangasambut na nitang kayang manuk,
Mandilu yang pawas at mangamus buntuk
Kaya lang isipan ding perang mesambut.

Agaganaka no ding kayang damulag
Nung kuanan da nala pangaras ning abak,
Inia sisisi ya ketang kayang depat,
Misanlang asikan nang kayang pamayad
Ketang kayang obra nung ala neng kasap.

At ing asawa na kayang gaganakan
Pota e mabisang karela lang kuanan,
Mekad, mika guera ustung mipakanyan,
Uling pisapang mu karelang pibandian
Alus binie damu ding kayang katuangan.

Pangaras king bale uling la neng pera
Eya buladbulad ketang panyatang na,
Timan-timan ne man ing kayang asawa,
Uling misane ne ketang ugali na
Kaya nang isipan iti mesambut ya.

Kitna ne I Tibu nung bisa neng mangan,
Pipiling ya rugyung linukluk king eran
Miglako sapatus, menaliling malan,
Kaibat melaus ne king karelang siduan
Kayang sigarilyu ing sangap-sangapan.

Pangaras ning bengi eya mipatudtud
Ngana nang magkera at ngana nang lukluk,
Nia ing asawa na ngana mong menasbuk,
Nanung problema bat eka matudtud
Maragula wari ding kekang mesambut.

Pipiling ya I Tibu kaibat migkera ya,
Dapot e matudtud agyang makapiak ya,
Taya biling-biling ketang pagkeran na,
Mekad isipan na ing datang a Guerra
Pangaras ning abak, mengaslak ya mata.

Iniang king orasan bandang alas nuebe
Itang Pulukeru dinatang ne iti,
Pintalan ne I Tibu saka la misabi,
Ing pakisabi na sana nung malyari
Baldugan na nala ding utang na niti.

Itang kasabi na ditak ya puhunan
Inia e mebisa ketang kayang adwan,
Ding damulag kanu nung ena la kuanan,
Ala neng itinda ketang kayang tagnan
Uling ding pera na kaya binie nongan.

King pamisabi rang anting mipangulit
Asawa nang Tibu kanita no ikit,
Kakarug ya salung karela linapit,
Itang pisasabian banang aulingid
Iniang damdaman na bigla yang menangis.

King pamanangis nang anti mong keualan
Mipaintagun naman Karin ya daralan,
Kapitan ning baryu Karin ya daralan,
Nanu ing problema, nganing kayang kitang
Inia itang Tibu selese na nangan.

Ing geua nang Tibu iniang abalu na
Ngana ning Kapitan obat kinanyan ka,
Mipasubu ku Kap nganing pekibat na,
Mipasubu kitang ning kayang asawa,
Bat pati damulag kekang pepapusta.

Emu ring damulag nganang tinambayan
Kanakung asanla pati ing asikan,
Ing kayang asawa ketang kayang dimdam,
Mipagulisak yang misna king kasikan
Inia detang tau anti lang kirukan.

Uling dakal nala taung mag-usyosu
Inia tiki nala Kapitan ning baryu,
King opisina na ban karin areglu
Itang alingas-ngas at miliaring gulu,
King pangasambut nang Tibung sabungeru.

Mekituki kami ba ming kibaluan
Nung nanung sabian na ning kekeng Kapitan,
Ding Barangay Tanod karin mila disan,
Binaual dakami at e pepaluban,
Inia ing poesia kaku ne pang patdan.

Diwa:

Simpli ya mung kuentu ining poesia
Dapot aral naman ing ipaiabut na,
Ing kekayung manuk agiang mayap ya pa,
At ing sablang sinial atiu nangan kaya
Eyu sisiguruan itang paniambut na,
Inia e pamiglan kekong pamamusta.
ING MANUK NANG TIBU III
ING PANGAKU NANG TIBU

Ketang opisina ning kekeng Kapitan
Uling eke milub, inia eme dimdam,
Ing pikayari da ketang pisasabian,
Buri keng isundu ining kawatasan,
Inia mengutang ku, karing manungkulan

Ngara: ing miliari king mesabing gulu
Asawa nang Tibu beiran no kanu,
Ding perang me andam ketang Pulukeru,
Inia ding damulag ela mideretsu
At ela melaus ketang mataderu.

Dapot ing kundisiun ngara iniauad na
Arap ning Kapitan karin la migpirma,
Nung sumabung ya pa ing kayang asawa
Kauanian ne kanu at ing pibandian da,
Buri ning babai muli na ngan kaya.

Mebisa ya I Tibu pauli ning sangkan
Banang e kakaba itang pisasabian,
Itang pamaniabung kaya nang kelinguan,
Obra king marangle ing kayang lingunan
Makabang panaun mabilis dinalan.

Karelang pamupul uling dinatang na
Matula ya I Tibu at ing asawa na,
King dakal dang pupul ngeni mibawi la,
Abaiaran do ngan detang autang da
Pati na asikan ngeni me atbus pa.

Dapot sasabian da detang masibukan
Iyan kanung taung dating migalisan,
Giang maiap not meko king kayang katauan,
Nung akit no kanung mangamus manggatal
Ding kayang kasiping gagamus ya naman.

Inia ketang Tibu oyan ing miliari
Ding mamapis manuk nung akit no niti,
Ena aiaguantang lumapit kareti,
Nung ating bugnusan puntalan nong pilmi
Agiang patingapun eno lakuan deti.

King tulid dang dalan niang misan a abak
Kabang mamalis ya king karelang arap,
Ing siping nang bale ikit neng lalabas
Magdala yang manuk baiu neng akalap,
Maputi ya bulbul mistisu yang teksas.

King magdalang manuk karin ya linapit
Saka ne selatan at layun keliskis,
Pipiling ya I Tibu iniang kayang akit,
Kalimay bali ya atsaka magbitik,
Putuk saud ya pa ing kaili nang bitis.

Ngana mo ning Tbu keka neng ilutu,
Ding ipusta mu ken uling sayang lamu,
Piki ya talakad matsura ya tipu
Pangatari na nian pilming eya malu,
Ing kayang katauan isagana niamu.

Iniang akit dala ding mibubugnusan
Dela re ing manuk king bareng subukan,
Iniang ibugnus de, ing kayang gagauan,
Luksu luksu yamu saka sasaganan
Itang sablang barug ning kayang kalaban.

Inia itang Tibu ngeni mimisip ya
Ustung sinabung de, tuki yang kumontra,
Lele na pa kanu itang pangaku na,
Lalu ing manese ngana eya biasa
Matsura ne sinial iti maina ya pa.

Misan a dominggo ing siping nang bale
Inaus ne I Tibu ngana laban na ne,
Karin king Mabiga ing manuk nang sese,
Linukluk ya I Tibu minisip malale,
Ngeni na singilan ing bayad ning pale.

Ing bayad ning pale iniang asingil na,
Karin king Mabiga malagua yang minta,
Pangaras na karin ya namang disan na,
Manuk nang tutukian king babo ning rueda
E binang melambat agad nang milarga.

Manuk a maputi uling yang dehadu
I Tibu atlu lang ginamit nang kristu,
Ing pemanaus da mialiua nang lugru
Inyang idiga ra ing pusta na kanu,
Ngara kabilugan limang pulung libu.

Iniang bugnus dano manuk a milaban
King paniulapo ra ikua nang milalam,
Manuk a maputi king kayang kalaban
Bat iniang dugpa la ya namang gagapang
Kalaban nang manuk pakli ya pitarian.

Mipauas ya I Tibu misna ne kaputla
Ing kayang pangaku layun aganaka,
Mista king maputi misna no kasaya,
Papalakpak la pa king karelang tula
Tibu malungkut yang maybug tumula lua.

King babo ning rueda detang aduang manuk
Gagapang yang metung parehung tutuktuk,
Manuk a maputi eya biasang mupug,
Maluat a labanan ela mipamarug
Mirasan lang oras ketang katutuktuk.

Manuk a milaban pikauani dala
Nganing sintensyador ing labanan tabla,
Linuksu ya I Tibu, kukulyo magbiba,
Saka ne milaing minuli karela
Pangaras na bale timan-timan ya pa.

Saka na bubulung tabla ing labanan
Agiang nan deng kutnan ing kayang sasabyan,
Ampon ipakibat tabla ing labanan,
Mika mental shock ya ngaring kerakalan
Inya bekasyun de king MENTAL HOSPITAL.

About Kate Lapuz

I Catherine Atienza Lapuz, (a.k.a Ing Babaing Matun), bait ya king bario Concepcion ,balen ning Mexico, kapat karing lima rang anak di Elizardo Mallari Lapuz, tubung Mexico at Lolita Reglos Atienza a tubung Apalit king bario Colgante. Meulila king tatang king idad 13 banua,pauli ning masakit at akalingwan kararptanan ding taung atin lisyang kaisipan, king idad 7 pamung banua mibastag ne king obra o kapanintunan king marangle. Manuad pale ban kanita atin abias a itun king kaldera at apangan king oras , mamagut/mamulut/mamarug at mamalusbus balatung king kapalian na aslag ning aldo. Ustu ng panaun na ning pale tikman na ing mamagut /manyalbag sinabud karing libluban, makitanam / makipamalut / manuropa/ mandara/ mamalusbus, sasalud talwakan karing dadarang pakle ampon mamilad pale king dalan , ing makitanam at mamulut mais gewa na mu naman. Makipanugtug pakwan ampon milun nung nukarin sasaluk danum karing talaga, mamadwas tugak, manalangka , manasan ampoin manusu, mangumpe dikut ban atin lang apangan ding damulag antimurin ing manyogang damulag bayu lungub king pamagaral. Dening anggang mesambitlang areni pagmaragul na at e pikakarine. Uling ketang panaun a ita pakakalulu ing bie ning kekaming pamilya, meragul king pamanyese ring apu, at mengawang lugud karing pengari , uling meragul yang malaut karela pauli ning prinsipyu ketang panaun a ita.Uliniing tikman ng kasakitan o nkakaluluan king bie mignasa yang magpakayari king pamagaral . Idad pa mung 7 banuang buu na king isip na , datang ing panaun mayari ya king pamagaral at mitas ya istadu king bie( atin yang katuki......)
This entry was posted in PL Dalagang Baryu, Poeta Laureadu. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *